Pik Döküm

Pik Döküm Nedir?
Pik döküm, demir esaslı bir alaşım olan ve genellikle karbon içeriği yüksek olan bir metal türüdür. Yüksek karbon oranı nedeniyle pik döküm, dökümhanelerde sıklıkla kullanılan ve oldukça dayanıklı olan bir malzeme olarak tanınır. Genellikle otomotiv, inşaat, makine üretimi gibi birçok endüstride kullanılan bu malzeme, döküm yöntemleriyle şekillendirilerek çeşitli ürünler elde edilir. Pik döküm, diğer demir alaşımlarından farklı olarak, hem malzeme özellikleri hem de üretim süreçleri açısından kendine özgüdür.

Pik Dökümün Özellikleri
Pik döküm, genellikle %2-4 arasında karbon içerir. Bunun yanı sıra, genellikle silisyum, mangan, fosfor ve kükürt gibi elementler de içerir. Bu bileşimler, pik dökümün özelliklerini şekillendirir ve farklı türlerdeki pik döküm çeşitlerini ortaya çıkarır. Pik dökümün bazı belirgin özellikleri şunlardır:
•    Yüksek Karbon İçeriği: Pik dökümün ana bileşeni karbon olup, bu özelliği ona yüksek sertlik, dökme özellikleri ve kolay işlenebilirlik kazandırır.
•    Yüksek Sertlik: Yüksek karbon içeriği, pik dökümün sertliğini artırır, bu da onu aşındırıcı malzemelere karşı dirençli kılar.
•    Düşük Akma Gerilmesi: Pik döküm, genellikle düşük akma gerilmesi ile karakterizedir. Bu, onu kırılgan bir malzeme yapar, ancak döküm süreçlerinde mükemmel akışkanlık sağlar.
•    Kolay Döküm ve Şekil Verme: Pik döküm, sıvı hale getirildiğinde oldukça akışkandır, bu da onu karmaşık şekillerin dökümü için ideal kılar.
•    Mükemmel Döküm Özellikleri: Pik döküm, yüksek erime noktası ve düşük yüzey gerilmesi nedeniyle döküm için uygun bir malzemedir.

Pik Döküm Türleri
Pik döküm, içerdiği elementlere ve bu elementlerin oranına göre farklı türlerde üretilebilir. En yaygın pik döküm türleri şunlardır:
•    Gri Dökme Demir (Gray Cast Iron): En yaygın pik döküm türüdür ve kırık yüzeyi gri renkte görünür. İçeriğinde yüksek oranda karbon bulunur. Gri dökme demir, dökümde iyi akışkanlık sağlar ve ısıl iletkenliği yüksektir. Ayrıca, dökme işleminde mükemmel özelliktedir ve genellikle motor blokları ve makine parçaları gibi dayanıklı parçaların üretiminde kullanılır.

•    Beyaz Dökme Demir (White Cast Iron): Düşük silikon ve yüksek karbon içeriği nedeniyle daha sert ve kırılgandır. Beyaz pik döküm, genellikle aşındırıcı ortamda kullanılacak parçalar için tercih edilir. Bu tür pik döküm, yüksek aşınma direnci istenen, fakat sünekliğin ya da darbe tokluğunun çok önemli olmadığı bilyalı değirmenlerde ya da çekme kalıpları gibi alanlarda kullanılır.

•    Sfero Döküm (Ductile Cast Iron veya Nodular Cast Iron): Karbürlerin yuvarlak şekli nedeniyle daha esnek ve dayanıklıdır. Sfero pik döküm, genellikle daha zorlu koşullarda çalışan makinelerde ve araç parçalarında kullanılır. Yüksek çekme ve akma gerilmesine dayanıklıdır. Çeşitli tarım ve iş makineleri parçaların üretiminde sfero döküm yönteminden yararlanılır.